Ekşi Maya

Ekşi Maya Nedir? Neden Gereklidir?

Daha önce size evde yapacağınız ekmek tarifi yazmıştım. Onu yazarken size ekşi maya tarifini de yazmak istiyordum. Geçenlerde doğal mayanın sağlığa faydalarını okurken bunu bu haftada ki yazımda sizlere anlatmak istedim.
İlk olarak şunu belirtmek isterim ki, Ekşi mayamı yapıp, onunla pişirdiğim ekmeğimi yemeden önce ''Amannn ekmeği zaten kendim pişiriyorum, bir de mayasınla mı uğraşacağım? Hem kuru maya ile ne fark olabilir ki?'' diye düşündüğümü itiraf edeceğim. Daha sonra eski bir arkadaşım ile konuşurken ekşi maya denediğini fakat olmadığını söyledi. Benim de uzun süredir hep aklımdaydı ve ekşi maya yapmanın zamanı geldi diye kollarımı sıvadım girdim mutfağa :)  5 günün sonunda ekşi maya ile yaptığım ekmeğimi yediğim zaman amaan ne uğraşacağım dediğime de bin pişman oldum. İlk önce şunu söylemek istiyorum ekşi maya yapmak zor değilmiş. Sadece zaman çok önemli. Ekşi maya zor diye tedirginlik varsa hiç öyle düşünmeyin.  (Bununla ilgili detayları aşağıda yazacağım.)
Ama kuru maya ile kendi ekşi mayanız arasında ki fark gerçekten çok. Bunu ekmeğimi yediğim ilk anda bile fark ettim. Sadece tat, lezzet değil. Ekmeği sindirmek daha kolay, şişlik yapmıyor, daha çabuk doyuyorum ve tok tutuyor. Bunlar sadece benim ilk anda hissetiklerimdi. Ve belirtmek istediğim bir diğer noktada ben bazı günler organikçiden ekşi mayalı ekmek alıyordum. Onun ile bile kendi evimde yaptığım maya arasında ciddi farklılıklar var.

Ben size ilk neden ekşi maya onu anlat istiyorum. İlk olarak;

Maya; tek hücreli bir mikroorganizmadır. Bir çeşit mantardır ve pek çok çeşidi bulunur.  Başta ekmek olmak üzere çeşitli unlu mamullerin, şarap ve şarap gibi içkilerin üretiminde kullanılır. Yani maya bir canlıdır ve insan sağlı için aslında çok faydalı ve yararlıdır. 

Ama mayayı tabiki endüstriyel olanını da alabilirsiniz. Marketlerde kuru maya veya yaş mayada vardır ama sizin evinizde yapacağınız yaş mayada katkı maddesi olmayacak. Un, su, tuz. 3 malzeme. Bu 3 maddeyi karıştırıp belirli bir süre ( bunu ekşi maya nasıl yapılır yazısında anlayacağım) Yaşan bir maya elde ediyorsunuz. Kendine has ekşiliği, tadı ve yapısı olan bir maya ve bunu ekmek ve diğer hamur işlerinizde kullanıyorsunuz.  

Peki bunun size faydası ne? Ekşi Maya neye yarıyor? 

• Ekşi Maya ile yaptığınız ekmeğiniz kolay sindirilir, şişkinlik yapmaz. 

• Ekşi Mayada pek çok aktif bakteri, mantar  kültürleri mevcuttur. Bu yüzden daha çok probiyotiktir. Yani yaşayan bir ekmektir.

•  Peki bu Probiyotik nedir? derseniz; sindirim sisteminde belirli sayıda bulunan ve tüketildiğinde bireyin bağırsaklarındaki bakterilerin sayıca dengesini sağlayarak sindirim sistemi ve bağırsak sağlığını koruyan canlı mikroorganizmalar ve/veya bileşenleri tanımlamaktadır.

• Ekşi maya, içerdiği yararlı bakteriler sayesinde sindirim sisteminizi düzenler. Özellikle hassas bağırsak sendromu şikayetlerini azaltır. 

• Yine Probiyotik özelliği sayesinde hastalıkları önleyici etkiye sahiptir. 

• Ekşi mayalı ekmeğinizi az yer ve  en güzeli doyarsınız. Kan şekerinizi hızla yükseltmez ve daha da güzeli uzun süre tok tutar. Kilo vermek isteyenlere duyurulur. 

• Kendine has tadı ve kokusu vardır. Doğaldır. Ekşi mayayı siz yaptığınız için, içinde ne var bilirsiniz. Katkı maddesi, korucu madde yoktur. Doğaldır canlıdır. yaşar ve sizin sağlığınıza sağlık katmak için yaşar. 

• Ekşi Mayalı ekmeğiniz geç bayatlar, lezzetlidir. İçinde bol çeşit ve mantar vardır ve bunlar lezzetini artırır. Ayrıca mayanız yıllandıkça ekmeğiniz daha da uzun zaman taze kalacaktır. 

• Yıllanmış mayanın içinde bakteri çok ve mantar bakımından zengin maya olduğu için ekmeğiniz çok daha lezzetli olacaktır. 

• Besleyicidir. B vitamini bakımından zengindir. B12 vitaminini artırır. 

• Ekşi maya bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Ayrıca son zamanlarda yapılan araştırmalarda kanseri önlemede yardımcı olduğu tespit edilmiş. 

• Diğer mayalara alerjisi olandan bile güvenle tüketebilir. Ekşi maya alerji yapmaz. 

• Diyet yapıyorsanız ekşi maya ile yaptığınız bir dilim ekmeğin size faydası olacak. Yukarıda yazdığım gibi kan şekerinizi hızla yükseltmez, Az ekmekle doyar ve uzun süre sizi tok kalırsınız. 

• Ekşi maya hiç bitmez. Her yapışta ayırdığınız için devamlılığı vardır. En önemlisi her seferinde daha da olgunlaşır ve lezzetlendir.  

Ekşi Maya yapımı için zor derlerdi. Zor değilmiş; sadece 5 gün boyunca sadece az bir sürenizi ona ayırmanız gerekiyormuş. Daha sonra da haftada en az 1 kez ekmek yapmanız lazım veya ben bu hafta ekmek yapmayacağım derseniz onu su ve un ile beslemeniz lazım. Sonuçta oda canlı ama sizin sağlığınıza sağlık katmak için var. Ve bence bu kadar emeği fazlasıyla hak ediyor:
Ekşi maya ile yapacağınız ekmekler sizin hayatınıza hem sağlık, hem de lezzet katacak.

Hadi şimdi  ekşi mayamızı hazırlayalım <devam>

Ekşi Mayalı Ekmek

Ekşi Mayalı Ekmek

 

                            Tam Buğday Unu İle Yapılmış                Siyez Unu İle Yapılmış 

                                  Ekşi Mayalı Ekmek                            Ekşi Mayalı Ekmek 

  

Ekşi mayanız ile ekmek yapmak çok kolay. İlk olarak önceden hazırladığınız mayanızı tekrardan kullanmak için hazırlamayı unutmayın.  Ekşi mayanızı tekrardan hazırlamak için devam 

Ekmeğiniz için mazemeler

4 su bardağı organic tam buğday unu (İsterseniz Siyez unuda kullanabilirsiniz yada çavdar yarım yarım da koyabilirsiniz. 2 bardak buğday unu 2 bardak çavdar. Tercih size kalmıştır. )

1.5 su bardağı ekşi maya (Ekşi maya tarifi için devam)

2 su bardağı ılık su

1 çorba kaşığı kaya tuzu

1 tatlı kalığı pekmez veya bal

Bütün malzemeleri derin bir kaba koyup yavaş yavaş karıştırarak yoğurabilirsiniz. Ama ben unumu koyuyorum ortasını açıp içine mayamı tuzumu ve pekmez veya balımı koyuyorum ve ılık suyu yavaş yavaş ekleyerek bir yandan da karıştırıyorum. 10 dakika hamurumu güzelce yoğuruyorum. Hamurunuzun elinize yapışmamsı için eliniz ara sıra ıslatın. Bunu ben yanıma bir kap alıp içine içme suyu koyarak yapıyorum.

Hamurunuzu güzelce yoğurduktan sonar ekmek kalıbına koyun.Dilerseniz kalıbın içine yağlı kağıtta koyabilirsiniz. Bir de daha önce ki ekmek tarifimde dediğim gibi ince dikdörtgen bir kap  kullanıyorum. Veya kek kalıbında da güzel oluyor. Çok kalın döktüğümde içi tam istediğim gibi pişmediğim için bir kek kalıbı kullanıyorsam yarısına kadar koyuyorum.

Yalnız hamurunuzdan bir sonra ki ekmek için bir çay bardağı hamur alıp ayırmayı unutmayın. Ayırdığınız bu hamuru nasıl saklayacağınızı aşağıda yazacağım. 

Hamurunuzu kalıba döktükten sonar üstünü ıslak elle düzeltiyorum. Üzerini pamuklu bezle kapatıp bekliyorum. Ilık bir yere koyarsanız hamurunuz daha güzel kabaracaktır. Çok sıcak bir günde güneş ışığı değil ama sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde akşam güneşi olabilir yada peteğin yakınına koyabilirsiniz.

Hamurunuzun kabarması evin sıcaklığına bağlı 4 saat sürebilir. Daha da uzun sürebilir. Ben bazen sabah hazırlıyorum akşam eve geldiğimde fırına veriyorum. Veya akşam hazırlayıp sabah fırına veriyorum. 

Fırınızı önceden 200 (turbo 180) derecede ısıtın. İçine de su dolu metal bir kap koyun. Ekmeğinizi fırına koymadan önce de üzerine elinizle su serpin. Ekmeğinizi fırının alttan ikinci rafına yerleştirin. 10 dakika sonra fırın ısısını 180 (turbo 160) dereceye düşürün. 40-50 dakika pişirin.

Daha önce de söylemiştim süre fırından fırına değişiyor. Bu sebepten ekmeğinizin piştiğini en iyi siz anlayacaksınız. Ekmeğinizin üzerine vurduğunuzda tok bir ses geliyorsa pişmiştir. Bir bıçak yardım ile de anlayabilirisiniz.  Bıcağınızı batırıp çıkardığınızda ucu yapış yapış hamur olmuyorsa pişmiştir. Bazen ufak bir parça keserekte baktığım oluyor.

Ekmeğiniz piştikten sonra kalıptan çıkarıp hava alabileceği bir yerde ılınmaya bırakın. Pamuklu beze sararak muhafaza edebilirsin.

Artık Ekşi Mayalı ekmeğinizin afiyetle yiyebilirsiniz.

Ayırdığınız hamuru bir sonra ki ekmek için saklamadan önce beslemeniz gerekiyor. Ekşi Mayanızı Saklamadan önce yapamanız gerekenler devam 

Ekşi Maya (Ekşi Hamur ) Nasıl Hazırlanır?

Ekşi Maya (Ekşi Hamur ) Nasıl Hazırlanır?

Organik tam buğday unu, içime suyu ve tuzunuz varsa mayanızı yapmaya başlayabilirsiniz. Bunların yanında bir de genişçe bir çanak, tahta kaşık  ve pamuklu bir beze ihtiyacınız olacak.

Ekşi Mayanın yapılışı;

1.Gün:

1 su bardağı organik tam buğday unu

1 çay bardağı içme suyu

1 tutam kaya tuzunu cam kasenin içinde eliniz veya tahta bir kaşıkla karıştırın.

Üstüne tülbent örtüp( pamuklu bir bez) 2 gün oda sıcaklığında bekletin. 

----------------------------------------------------------------------------------------------

3. Günde hamurunuza baktığınız zaman

 hamurunuz bu şekilde görünecektir. 

3. Gün:

Hamurdan hafif ekşimsi bir koku gelmeye başlar. Hamurun üstü çatlar ve hafif bir sertlik olur. Çanağın altından baktığınız zaman küçük hava kabarcıklarının oluştuğunu göreceksiniz.

Bu hamurun üzerine;

1 su bardağı un

1 çay bardağı su ekkleyerek tekrar yoğurun. (veya kaşıkla güzelce karıştırın)

Üstü örtülerek 1 gün dinlendirin.

----------------------------------------------------------------------------------------------

                                  

4. Gün hamurunuz bu şekilde görünecektir. Çanağın altına baktığınız zaman küçük hava kabarcıkları daha belirgin olduğunu göreceksiniz. 

4. Gün: 

Hamurunuzun kokusu biraz daha ekşimtrak kokar. Hamurun kabarmış olduğunu göreceksiniz. Hava kabarcıkları çok daha belirgindir.

Bu hamurunuzun üzerine;

2 su bardağı un

2 çay bardağı su ekleyerek tekrar yoğurun veya tahta kaşığınız ile karıştırın.

Üstünü tekrar örterek 1 gün daha bekleyin.

----------------------------------------------------------------------------------------------

5. Gün hamurunuza baktığınız zaman  daha çok kabarcıkları göreceksiniz. 

5. Gün:

Ekşi mayanız artık hazır.  Daha çok kabarmıştır ve bir sürü hava kabarcığı görüceksiniz. Çok tatlı bir ekşi kokusu vardır.

Artık bu ekşi mayanız ile dilediğiniz ekmeği veya hamur işini hazırlayabilirsiniz.

Yalnız önemli bir nokta mayanız güzel bir ekşimtrak kokusu olmalıdır. Bozuk yiyecek gibi kötü kokuyorsa veya üzerinde değişik renkte küf oluşmuşsa atmanız gerekiyor. Ağır, kötü kokması zararlı bakterilerin ürediğini gösterir.

Bir sonraki ekmeğiniz için 1 çay bardağı saklamayı unutmayın.

Ekşi maya hazırlamak çok kolay. 
Sadece dikkat edeceğiniz belli başlı önemli noktalar var. 

• İlk olarak ununuzun organik olması lazım, 
• Bir diğer konu koyacağınız suyun, içme suyu olması lazım, Klorlu su iyi gelmez. Kullandığınız su sıcak olmasın, sıcak su mayayı öldürür. Parmak yakmayacak kadar ılık olması en iyisidir.

• Bir de evin sıçaklığı da mayalanma sürecinde önemli. Sıcaklığın 18-22 derecede olması tavsiye ediliyor. Çok sıcakta bekletmeyin. Hamurun çok fazla ekşimesine hatta bozulmasına sebep olabilir. Eğer aşırı sıcakta yapıyorsanız daha uzun sürede olgunlaşsa da, buzdolanında dahi bekletebilirisniz

• Sadece yerli buğdaydan öğütülmüş organik un kullanın. Hibrit buğdaydan öğütülmüş olan unlar kuvvetli değildir. Unun içine ağırtıcı, bozulmasını önleyici vs kimyasal malzeme girmemiş olmalıdır. Bunun için organik un kullanmanızı öneriyorum.

Ekşi Maya Nasıl Saklanır?
Bir sonar ki ekmeğiniz için ayırdığınız ekşi mayanızı nasıl saklayacaksınız.
Yazının Devamı İçin

Önceden hazırladığınız ve sakladığınız Ekşi Maya ile Yeniden Ekmek Yapmadan önce mayanızı tekrar beslemeniz gerekiyor. Bunun için yapmanız gerekenler
Yazının Devamı İçin

Ekşi Maya Nasıl Saklanır?

Ekşi Maya Nasıl Saklanır?

Bir sonar ki ekmeğiniz için ayırdığınız ekşi mayanızı nasıl saklayacaksınız.

Ekmeğinizden arta kalan ekşi mayanın üzerine;

1 çay bardağı organik tam buğday unu,

 yarım çay bardağı içme suyu ilave edin. Yoğurun veya tahta kaşık ile karıştırın.

Bunu bir cam kavanoza koyun. Hiç bekletmeden kapağını kapatın ve buzdolabına kaldırın.
Burada önemli olan çevirmeli kapaklı kavanozları kullanmayın çünkü içinde basınç olacak ve kapağı fırlatıp atabilir. Onun için geçmeli kapaklar kullanmanızda fayda var. 

Eğer daha yeni hazırladıysanız 3 günde bir beslemeniz gerekli. 1 yaşından daha büyük ekşi mayalar için haftada bir yeterlidir. Beslemeden 4 saat önce buzdolabından çıkarın. 4 saat sonra kendisinin 2 katı kadar tam buğday unu ve kendisinin iki katı kadar su ile yoğurup tekrardan buzdolabında saklayın. (Ekşi mayadan beslemeniz için aldığınız miktardan geriye kalanı ya ekmek için kullanın yada atın. ) Mesela 50 gram ekşi mayanızdan alın 100 gram tam buğday unu, 100 ml su koyun.

Eğer ekşi mayanız bozulmuş yiyecek gibi kötü kokmaya başlarsa, üzerinde beyaz veya renkli küfler oluşursa bozulmuş olabilir. Bu durumda bu mayayı atıp tekrardan yenisini yapmak en iyisidir. Eğer 4 saat bekledikten sonra üzerinde su varsa mayanız acıkmış demektir. Bir süre daha sık besleyin.

Önceden hazırladığınız ve sakladığınız Ekşi Mayanız ile Ekmek Yaparken

Önceden hazırladığınız ve sakladığınız Ekşi Mayanız ile Ekmek Yapmadan önce ekşi mayanızı tekrardan beslemeniz gerekiyor;

Mayayı bir kez hazırladıktan sonra diğer ekmekler için kullanmak çok kolay. Buzdolabından çıkardıktan sonra ekşi mayanızı bir hamura katmadan önce iki defa un ve su ile mayanızı beslemenizde fayda var.

Cam kavanozda beklettiğiniz hamuru geniş bir cam çanağa alın. Üzerine:

1 çay bardağı organik tam buğday unu,

yarım çay bardağı içme suyu ekleyin ve yoğurun. 

Üzerini nemli bir bezle örtüp ılık bir yerde 4 saat dinlendirin. 

Daha sonra tekrardan 1 çay bardağı organik tam buğday unu ve yarım çay bardağı su ekleyip tekrardan yoğurup yine 4 saat üzeri nemli bir bez ile örterek bekleyin. 

Şimdi ekşi mayanızı dilediğiniz hamura katabilirsiniz.

Şimdi Ekşi Mayanız ile Ekmek Yapabilirisiniz.
Ekşi Mayalı Ekmek Tarifi  Devam